Sperm testi

Sperm testine dair genel bilgiler

İkincil cinsel özelliklerin (örn. vücut yapısı, kıllanma) ve testislerin elle muayenesi gibi basit muayeneler bile muayeneyi yapan doktora kısırlık sebepleri hakkında bir tahmin yürütme imkanı verir. En önemli test ise spermlerin araştırıldığı spermiyogramdır ve şayet gerekiyorsa SFI testidir (sperm fragmantasyon endeksi).

Spermiyogram

Meni kalitesi testi, sperm konsantrasyonu, sperm hareketliliği ve sperm morfolojisinin (normal şekilli spermlerin % cinsinden tespiti) belirlenmesini kapsamaktadır.

HALO testi, SCSA testi

Sperm ucundaki kalıtım materyalindeki/genomdaki moleküllerin parçalanıp parçalanmadığı ile ilgili bilgi elde etmek için yapılan düzenli testler ek bilgi vermektedir.

Spermiyogram

Erkeğin kısır olup olmadığını saptamak için sperm analizi (spermiyogram) yapılır. Bu analiz, ile ejakülatın (sperm sıvısı) çeşitli parametrelerine bakılır. En önemlileri şunlardır

• Miktar,
• pH değeri,
• Sperm konsantrasyonu (milyon sperm/ml cinsinden saptanır),
• Morfoloji (normal şekilli spermlerin yüzdesi, % cinsinden saptanır)
• ve motilite (hareketlilik, % cinsinden saptanır)

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre normal değerler (WHO-Kriterleri):

Hacim 2,0 ml veya daha fazla

pH 7,2-8,0

Sperm konsantrasyonu >=20 milyon/ml

Toplam sperm sayısı >= boşalma başına 40 milyon

Motilite (Hareketlilik) >= Öne doğru hareketlilik % 50 veya >= hızlı yatay hareketlilik % 25

Morfoloji >= normal şekilli olanları % 30

Ek değerlendirmeler:

Lökositler < 1 milyon/ml

MAR testi < % 10 adheran parçacıklı spermler

Spermin sıvılaşma süresi 30 dakika, en fazla 1 saat

Koku Kestane çiçeği kokulu

Gerekirse diğer tetkikler:

Yaşayan spermlerin yüzdesi % 75 veya üstündedir, bunlar eozin testinde boyanmamış vital hücrelerdir.

Not:

Morfoloji genelde „Krueger-strict criteria“ veya “strict criteria” dediğimiz kriterlere göre değerlendirilir. Bu kriterlere göre, sperm analiz sonuçlarının normal çıkabilmesi için kötü şekilli spermlerin yüzdesi % 85’den düşük olmalıdır.

Spermiyogram sonuçları bazı durumlarda farklılıklar gösterebilir. Bu yüzden testler arasında en az 2 ay olması gerekmektedir (3 ay olması daha iyidir.). Testislerin yeni sperm üretmesi için yaklaşık olarak bu kadar zamana ihtiyacı vardır. Test öncesi, cinsel perhiz süresi 3 günden kısa veya 5 günden fazla olmamalıdır.

Sperm kalitesinin mikroskopla yapılmış farklı analizlerinden ne yazık ki her zaman erkekteki doğurganlık hakkında kesin bir değerlendirme yapmak mümkün olmaz.

SCSA testi, HALO testi

Spermiyogram en kolay tetkiklerden biridir; ama her bilgiyi bundan alamayız.

Uluslararası makaleler, genetik materyalinde kopuk kromozomları bulunan sperm sayılarının, döllenme ve düşük yapma olasılığı üzerinde etkileri olduğunu yazmaktadır. Fragmantasyon indeksi (FI) adı verilen değerlendirme, normal bir spermiyogram (sperm kalitesinin mikroskopla incelemesi) ile yapılamaz.

HALO veya SCSA testi (sperm kromatik yapı testi) fragmantasyon indeksini kavramaya olanak tanır. Sperm fragmantasyon indeksi diğer değerlendirmelerle birlikte yapıldığında, çocuk sahibi olmak isteyenlere, daha baştan doğru bir tedavi yöntemi seçilmesine yardımcı olur. Bu sayede aylarca sürecek başarısız bir tedavi uygulanmasının önüne geçilmiş olur. Nedenlerden biri spermlerin genetik materyalinde olan kopukluklardır/parçalanmalardır. Gün geçtikçe, her gün daha az kadın doğal yolla hamile kalabiliyor.

Spermiyogram sonuçları normal çıkan erkeklerin % 25’inde sperm hücrelerinin çok büyük bir bölümünde fragmantasyon görülmektedir. Bu durumlarda, spermlerin rahme transferi (inseminasyon) veya tüp bebek (IVF/ICSI) gibi tedaviler tavsiye edilir. Normal spermiyogram ile genetik materyaldeki kopuklukların tespiti mümkün olmadığı için, SCSA testi veya HALO testi dediğimiz ek bir inceleme gerekmektedir. Biz HALO testini uygulamaktayız. Çünkü, bu test, SCSA testi ile karşılaştırıldığında daha kolay ve ucuz bir testtir.

HALO testi, kişiye özel bir tedavi planının hazırlanabilmesine olanak sağlamaktadır. Bu da bizi, hem zamandan hem de masraftan kurtarır.

HALO testinin fiyatı 180,00 avrodur. Bugüne kadar, devlet sigortalarından ve özel sigortalardan bu testin masraflarını üstlenme konusunda adım atılmamıştır.

DNA fragmentasyon indeksi (DFI) çeşitli tedavi yöntemlerinin başarı ihtimali hakkında bilgi verir. Bu test ile sadece spermler değerlendirilir:

DFI % 0-15:Normal yoldan gebelik mümkündür.

DFI % 15-25:Normal yoldan gebelik mümkün. Ama, bunun olması yine de uzun zaman alabilir. Uzun süredir çocuk isteyen hastalarda en azından bir inseminasyon tedavisi (sperm transferi) yapılması düşünülmelidir. Kadında başka bozukluklar tespit edildiğinde ve ileri yaşlarda IVF (in-vitro fertilizasyon) yapılması önerilir.

DFI > % 30: Ne normal yoldan ne de inseminasyon yardımı ile gebelik mümkün değil. IVF (in vitro fertilizasyon, tüp bebek) yöntemi ile gebe kalma şansı yükselebilir.

DFI > % 50: IVF ile gebelik mümkün değil. Mikroenjeksiyon yöntemi (ICSI) bu şansı arttırır.

DFI > % 60: Gebe kalma şansı çok az. Tek olasılık, ICSI yaptırmak veya donör spermlerini kullanmak.

Buradaki bilgiler, çeşitli çalışma gruplarının son yıllarda yaptıkları araştırma sonuçlarıdır ve sadece tavsiye niteliğindedirler.